بررسی خُواقلیمی گونه بلوط ایراتی Lindl brantii Quercus (مورد پژوهی: استان چهارمحال و بختیاری)

بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl) مهم‌ترین و فراوان‌ترین گونه‌ درختی موجود در اقلیم رویشی زاگرس محسوب می‌شود. این پژوهش با هدف تعیین ویژگی‌های اقلیمی رویشگاه‌های این‌ گونه در استان چهارمحال و بختیاری انجام گرفت. بر این اساس 56 متغیر اقلیمی که از نظر شرایط اکولوژیک از اهمیت بیشتری در انتشار این‌گونه برخوردارند، انتخاب شد. متغیرها از 18 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک و کلیماتولوژی وابسته به سازمان هواشناسی کشور در داخل و مناطق مجاور استان استخراج گردید. برای کاهش تعداد متغیرها و تعیین عوامل مؤثر از تحلیل عاملی به روش تجزیه مؤلفه‌های اصلی با دوران واریماکس استفاده شد، سپس متوسط امتیازات عاملی در رویشگاه‌های این‌گونه و نواحی فاقد آن محاسبه و توزیع فضایی امتیازات عاملی در محیطSurfer ver12 ترسیم شد. نتایج تحلیل عاملی سه عامل بارش، دمای گرمایشی و باد را شناسایی کرد که این عوامل به ترتیب 79/28، 13/20، 71/4 درصد و در مجموع 80/95 درصد واریانس داده‌ها را شامل می‌شوند. به‌طور کلی نتایج نشان داد که در مناطق پایین‌دست عامل بارش سالانه با آستانه 435 میلی‌متر و در مناطق مرتفع درجه حرارت 8/9 درجه سانتی‌گراد مرز فوقانی این‌گونه را تعیین می‌کند، بنابراین با توجه به خواقلیمی گونه بلوط، سطح قابل ‌توجهی از استان امکان گسترش این ‌گونه ارزشمند را دارد.